Για το ανθρώπινο είδος όπως και για όλα τα θηλαστικά, η κατάληξη της εγκυμοσύνης ήταν και είναι ο τοκετός Μέχρι μόλις πριν από μερικές δεκαετίες ο φυσιολογικός (κολπικός) τοκετός ήταν μονόδρομος με αποτέλεσμα να είναι συχνές επιπλοκές που αφορούσαν είτε την επίτοκο είτε το έμβρυο είτε και τους δύο.
Τις τελευταίες δεκαετίες όμως η εναλλακτική δυνατότητα τοκετού με Καισαρική τομή επιτρέπει την επιτυχή έκβαση κυήσεων, που σε διαφορετική περίπτωση πιθανώς θα είχαν άσχημη κατάληξη. Μάλιστα με την πάροδο του χρόνου η βελτίωση των χειρουργικών τεχνικών καθιστούν τον τοκετό με Καισαρική τομή μέθοδο ασφαλή, με πολύ λίγες επιπλοκές και σύντομη μετεγχειρητική ανάρρωση.
Παρά την συνεχή όμως βελτίωση της τεχνικής του τοκετού με Καισαρική τομή, ο κολπικός τοκετός ήταν και παραμένει ο καλύτερος τρόπος μαίευσης αφού:
- Η μητέρα αναρρώνει ταχύτερα και ευκολότερα -Η παραμονή της στο μαιευτήριο είναι μικρότερη,
- Η πιθανότητα μόλυνσης, τραυματισμού παρακείμενων της μήτρας οργάνων (εντέρου, ουροδόχου κύστεως κτλ), μεγάλης αιμορραγίας και θρόμβωσης είναι μικρότερη σε σχέση με τον τοκετό με Καισαρική τομή. -Ο αριθμός των κολπικών τοκετών που μπορεί να πραγματοποιήσει μια γυναίκα είναι μεγαλύτερος σε σχέση με αυτόν δια της καισαρικής τομής.
- Η μητέρα νοιώθει αίσθημα μεγάλης ικανοποίησης και ευτυχίας και παίζει πιο ενεργό ρόλο στην περιποίηση του νεογνού στις πρώτες ώρες ζωής του.
- Αποφεύγεται η ανωριμότητα του νεογνού η οποία μπορεί να προκύψει μετά από προγραμματισμένη καισαρική τομή.
- Ο κολπικός τοκετός προετοιμάζει καλύτερα το μωρό για την εξωμήτριο ζωή του.
- Επιτρέπει στον πατέρα να έχει ενεργό συμμετοχή στον τοκετό, δίπλα στην γυναίκα του και τον γιατρό, γεγονός που συντείνει στην σύσφιξη των οικογενειακών δεσμών.
Καθώς το ποσοστό των γυναικών που έχουν υποβληθεί σε Καισαρική τομή στις μέρες μας ολοένα και αυξάνει, προκύπτει όλο και πιο εύλογο το ερώτημα αν αυτές οι γυναίκες μπορούν να βιώσουν το συναίσθημα του κολπικού τοκετού μετά από την Καισαρική τομή (VBAC).
Στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν που η Καισαρική τομή γινόταν με κάθετη τομή στα κοιλιακά τοιχώματα και στη μήτρα, η προσπάθεια για φυσιολογικό τοκετό μετά από αυτή θεωρούνταν αδιανόητη αφού οι επιπλοκές από ένα τέτοιο εγχείρημα ήταν πολλές και δυνητικά θανατηφόρες τόσο για την μητέρα όσο και για το έμβρυο λόγω της σχετικά μεγάλης πιθανότητας ρήξης της μήτρας.
Η διαμορφωμένη στο παρελθόν άποψη "άπαξ Καισαρική, πάντα Καισαρική" αφορά την εποχή της Καισαρικής με κάθετη τομή. Από την δεκαετία του 70 όμως που άρχισε όλο και πιο συχνά να πραγματοποιείται η χαμηλή εγκάρσια τομή της μήτρας, η πιθανότητα ρήξεως έχει μειωθεί κατά πολύ (<0.3%).
Το Βρετανικό Kολλέγιο Mαιευτήρων Γυναικολόγων προτείνει πλέον, υπό προϋποθέσεις, φυσιολογικό τοκετό μετά από Καισαρική τομή (www.rcog.org.uk Vaginal Birth after Cesarean Section –VBAC).
Έτσι στις μέρες μας στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες η προηγηθείσα Καισαρική τομή δεν αποτελεί απόλυτη ένδειξη για τοκετό με Καισαρική και στην επόμενη εγκυμοσύνη, αρκεί να πληρούνται κάποιες πολύ σημαντικές προϋποθέσεις:
- Να έχει παρέλθει τουλάχιστον ένα έτος από την Καισαρική τομή.
- Γνώση της αιτίας που έγινε Καισαρική τομή (αν ήταν δυσαναλογία θέσεων, ισχιακή προβολή ή περιτύλιξη του ομφαλίου λώρου η πιθανότητα επιτυχούς VBAC είναι αυξημένη).
- Η αίθουσα τοκετών του Μαιευτηρίου να είναι πλήρως εξοπλισμένη και να υπάρχει η δυνατότητα διενέργειας καισαρικής τομής άμεσα, αν κάτι τέτοιο χρειαστεί. -Ο Μαιευτήρας που πραγματοποιεί τον τοκετό πρέπει να έχει πείρα σε ανάλογα περιστατικά.
- Να υπάρχει συχνός και σχολαστικός υπερηχογραφικός έλεγχος του εμβρύου καθ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
- Τακτικοί έλεγχοι του εμβρύου με καρδιοτοκογράφημα μετά την 32η εβδομάδα της εγκυμοσύνης.
- Να μην γίνει με κανένα τρόπο πρόκληση τοκετού, παρά μόνο αυτόματη έναρξή του.
- Ο τοκετός να εξελίσεται ομαλά.
- Να γίνει επισκληρίδιος αναισθησία που βοηθάει την επίτοκο να χαλαρώσει, αλλά και τον τράχηλο της μήτρας να διασταλεί.
- Μετά την έξοδο του πλακούντα (υστεροτοκία), πρέπει να γίνει δακτυλική επισκόπηση της μήτρας και ειδικά του πρόσθιου τοιχώματός της.
Οι περιπτώσεις που το VBAC αντενδείκνειται είναι:
- Ιστορικό ρήξης της μήτρας
- Εγκάρσια τομή της μήτρας
- Ύπαρξη οποιαδήποτε άλλης τομής επί της μήτρας εκτός της χαμηλής εγκάρσιας
- Προηγηθείσα συρραφή της μήτρας μέχρι την ενδομητρική κοιλότητα (π.χ. μετά από ινομυωματεκτομή)
- Μεγάλο μέγεθος του εμβρύου
- Ισχιακή προβολή
- Πολύδυμη κύηση
Από τα διεθνή βιβλιογραφικά δεδομένα προκύπτει ότι αν πληρούνται οι προϋποθέσεις που προαναφέρθηκαν η πιθανότητα θετικής έκβασης του κολπικού τοκετού μετά από Kαισαρική τομή είναι περίπου 70-80%. Υπό προυποθέσεις λοιπόν οι γυναίκες που γέννησαν με Καισαρική τομή σε επόμενη εγκυμοσύνη τους μπορούν να βιώσουν την εμπειρία του φυσιολογικού τοκετού.
Σχετικά άρθρα: